Yerli Havacılık Motoru Üretimi: Türkiye’nin Yüz Akı
Türkiye, son yıllarda kara, hava ve deniz platformlarının motorlarının yerli imkanlarla geliştirilmesi için birçok proje yürütmektedir. Bu projelerin en önemlilerinden biri ise Devrezli Makina Mikro Türbin Sanayi tarafından yürütülmekte olan mikro bazlı jet motor projeleridir. Bu projelerin amacı, hava araçlarının yurt dışı motor bağımlılığından kurtarılmasıdır.
Devrezli Makina, 100, 200 ve 330 nevtonluk motorlar üzerinde çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda 100 nevtonluk motoru seri üretime hazır hale getiren firma, yurt dışı pazarlara yönelik olarak 200 nevtonluk mikro türbin model motoru olan IG-20 Thunder’ı üretti. Bu motor, 150 saatlik yer testinden başarıyla geçti.
Test süreci boyunca genel bakım yapılan motorun mekanik parçalarının performansı, yakıt sistemi performansı, pompa sistemleri performansı, itki devir ve ısı testleri, yakıt tüketim performansı, elektronik kontrol sistemi üzerine çalışmalar yürütüldü. Motorun entegrasyon aşamasında doğruluğu ve uçuş güvenirliği sağlanmış bir platform ve aviyonik sistemler kullanıldı. Ağırlığı 2,2 kilogram olan motorun entegrasyonunun tamamlanmasıyla taksi aşamasına geçildi. Bu süreçte pilot ile motor ve platform uyumu test edildi. Taksi süreci toplam 4 saat sürdü.
Uçuş için Ankara’da bulunan Orhan Ünsal Hava Parkı tercih edildi ve 45 dakikalık bir uçuş gerçekleştirildi. Sortilerin içerisinde akrobasi hareketleri yapıldı. Böylece motor yüksek g kuvvetlerine maruz bırakılarak mekanik parça dayanımları test edildi. Her sorti için 4 litre yakıt kullanılırken yüksek hız testinde saatte 400 km hıza ulaşıldı. Mevcut sistem ağırlığı, depo sınırı ve aviyonik sistemler göz önünde bulundurularak gerçekleştirilen uçuş sonucunda ortalama 50 kilometre görev menzili hesaplandı.
Devrezli Makina Mikro Türbin Sanayi Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Yasin Pehlivanoğlu, bir süredir üzerinde çalıştıkları motor projelerini birer birer seri üretime hazır hale getirmenin mutluluğunu yaşadıklarını söyledi. Önce 100, ardından 200 nevtonluk motoru tamamladıklarını dile getiren Pehlivanoğlu, 200 nevtonluk IG-20 Thunder motorunun mevcut durumu ile birçok havacılık platformunda kullanılabilecek seviyede olduğunu belirtti. Ayrıca 330 nevtonluk motor geliştirmeye başladıklarını ve bu motoru da bu yıl içerisinde ortaya koymayı hedeflediklerini ifade etti. Pehlivanoğlu, “Yola ülkemiz ihtiyaçlarını karşılamak için çıktık, öncelimiz bu ama yurt dışındaki potansiyelin de farkındayız. Yurt dışına yerli motor satan ilk firma olmayı hedefliyoruz. Pazarlama aşaması için ilk uçuş ve ortaya çıkacak performans değerleri bizim için önemliydi. Bu aşamayı da başarıyla geride bıraktık. Kendini kanıtlamış motorumuzun seri imalatı için bütçe hazırlıklarına da başlamış olduk.” dedi.
Sonuç olarak, Devrezli Makina Mikro Türbin Sanayi tarafından yürütülen yerli havacılık motoru projeleri, Türkiye’nin gurur kaynaklarından biri haline gelmiştir. Bu projelerin başarıyla tamamlanması, ülkemizin savunma sanayisinin güçlenmesine katkı sağlayacak ve yurt dışı pazarlardaki rekabet gücümüzü artıracaktır.,
News
