Dünya Mülteciler Günü: Küresel Göç, Mülteci ve Sığınmacı Verileri
Bugün, 20 Haziran, Dünya Mülteciler Günü olarak kutlanıyor. Göç olgusu, insanlık tarihinin değişmeyen konularından biri olmasına rağmen, son 20 yılda yaşanan olumsuz gelişmeler nedeniyle küresel bir fenomen haline geldi. Savaşlar, donmuş çatışmalar, gelir eşitsizliği, kötü yönetim gibi bilindik nedenlere ek olarak küresel ısınma ve çevre felaketleri de insanları yaşadıkları coğrafyayı terk etmek zorunda bırakıyor.
Göç, mülteci ve sığınmacı gibi kavramlar gündelik yaşamın bir parçası haline gelmiş olsa da bu terimler bazen yanlış kullanılıyor. Göç kavramı insan hareketliliğinin üst başlığıdır, ancak mülteci ve sığınmacı kavramları hukuki sonuçları nedeniyle farklı tanımlara sahiptir.
Birleşmiş Milletler (BM), mutat ikametgahından ülke içi veya dışına taşınan kişileri “göçmen” olarak tanımlıyor. Göçmenler, mültecilerle aynı haklara sahip değillerdir. Mülteci ise ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan kişidir. Sığınmacı ise mülteci statüsüne sahip olmayan ancak benzer nedenlerle bulunduğu ülkeyi terk etmek zorunda kalmış ve iltica başvurusunun sonuçlanmasını bekleyen kişidir.
Göçmen, mülteci ya da sığınmacılar, yaşadıkları sorunların yanı sıra ayrıştırıcı, ötekileştirici, bazen de ırkçı muamelelere maruz kalıyorlar. Bu durum, uluslararası kamuoyunda çoğunlukla olumsuz gelişmelerle kendine yer buluyor.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin verilerine göre, 2020’de yaklaşık 281 milyon insan, yani dünya nüfusunun yüzde 3,6’sı, doğduğu ülke ya da bölgenin dışına göç etmek zorunda kaldı. Türkiye, en çok mülteciye ev sahipliği yapan ülkeler arasında yer alıyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (BMMYK) raporuna göre, dünya genelinde zulüm, çatışma, şiddet, insan hakları ihlalleri veya kamu düzenini ciddi şekilde bozan olaylar neticesinde 108,4 milyon insan zorla yerinden edildi. Mültecilere orta gelirli ülkeler sahip çıkıyor.
Dünya nüfusunun yüzde 30’unu oluşturan çocukların, zorla yerinden edilenlerin yüzde 40’ına tekabül ettiği raporda belirtiliyor. Sudan ve Yemen’deki gelişmelere de yer verilen raporda, çatışmaların yaşandığı Sudan’da 1 milyon 670 bin kişinin ülke içinde güvenli bölgelere taşınmak zorunda kaldığı, 482 bin 707 kişinin de çevre ülkelere iltica ettiği ifade edildi. Yemen’deki durum ise daha vahim. Yaklaşık 22 milyon kişi uluslararası yardıma ihtiyaç duyuyor.
News
