Denizel İstilacı Yabancı Türlerle Mücadele Projesi
UNDP Türkiye “Denizel İstilacı Yabancı Türlerle Mücadele Projesi” Müdürü Mehmet Gölge, okyanus ve denizlerdeki istilacı türler ile bunların ekosistem üzerindeki etkileri hakkında değerlendirme yaptı. İnsan kaynaklı çeşitli faktörlerle doğal yaşam alanının dışına çıkıp yeni taşındığı yerde yaşamaya başlayan türlerin “yabancı tür” olarak adlandırıldığını, bulunduğu ortama, habitata, yerli türlere zarar vermeye başlayıp ekonomiyi tehdit ederek çevresel sorunlar çıkarması durumunda ise bunlara “istilacı yabancı tür” denildiğini belirtti.
Okyanus ve denizlerde mikroskobik boyutlardan, gözle görülüp elle tutulabilecek boyutlara kadar çok sayıda istilacı yabancı tür bulunduğunu anlatan Gölge, söz konusu türlerin yeni yaşam alanına bir kere giriş yaptıktan sonra ortamın etkilerine bağlı olarak yayılım gösterdiğini kaydetti.
İstilacı yabancı türlerin Türkiye’yi çevreleyen denizlere gelişlerinde iklim değişikliğinin etkili olduğu görüşünü paylaşan Gölge, buzulların erimesiyle daha kısa deniz yolları oluştuğunu ve bu yolları kullanan gemilerin bu türlerin taşınmasına sebep olabileceğini belirtti. Suyun sıcaklığı, türlerin yaşaması için uygun ortam oluşturduğunu ve iklim değişikliğinin olumsuz etkileri devam ettiği sürece, türlerin yayılımının hızlanmasını ve gittikleri ortamlara yerleşerek istilacı özellik kazanmalarını beklediklerini ifade etti.
İstilacı yabancı türlerin, giriş yaptıkları ekosisteme zarar verdiklerinin altını çizen Gölge, yerli türleri yok edebildiklerini ve ekosistemi tehdit ettiklerini belirtti. Ayrıca istilacı yabancı türlerin balıkçılığı da ekonomik yönden tehdit ettiğini, balıkçıların yeteri kadar avlayamamasına ve av araçlarının zarar görmesine neden olduğunu aktardı.
İstilacı yabancı türlerle mücadele etmenin zor olduğunu belirten Gölge, mümkünse bu türlerin denize girişlerinin önlenmesi gerektiğini vurguladı. Balast suyu kurallarına ciddi bir şekilde uyulması ve denetiminin önemli olduğunu söyledi. Süveyş Kanalı’na bir tedbir alınabileceğini belirten Gölge, burada hükümetlerin devreye girerek Mısır özelinde bir baskı oluşturabileceğini ifade etti.
Ekosistemin korunmasının öneminden bahseden Gölge, çeşitli deniz koruma alanları ilan edilerek, kirliliğin engellenmesi ve ekosistemin korunması gerektiğini vurguladı. Ekosistem ne kadar zayıf olursa, başka bir türün gelip oraya yerleşmesi de o kadar kolay olacaktır. Bu nedenle vatandaşların bilincinin ve farkındalığının artması gerektiğini söyledi.
Dünya genelinde 9 haftada bir denizel ortama yeni bir türün giriş yaptığına dikkat çeken Gölge; Türkiye’yi çevreleyen Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz’de, bu türlerle ilgili 4 pilot bölgede çalışma yürüttüklerine değindi. Akdeniz’de 413, Ege’de 253, Marmara’da 124 ve Karadeniz’de 28 yabancı tür bulunduğunu ve bunların 105’inin istilacı karakterde olduğunu belirtti.
Sonuç olarak, istilacı yabancı türlerin ekosistem üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekmek gerekiyor. Denizlerimizin korunması, sürdürülebilir balıkçılık uygulamalarının teşvik edilmesi ve iklim de,
News
